(၁) ခံယူခ်က္ ခိုင္ခိုင္ေနာင္းေနာင္းဟိျခင္း၊ ရခိုင္ေျပကို ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံလို႔ အတိအက်ခံယူျခင္း၊ ရခိုင့္လူ႔အေဖြ႕အေစးကို တသီးတျခား လူ႔အေဖြ႔အေစးအျဖိဳက္ ခံယူျခင္း။
(၂) ရန္သူကို သေဘာထားျပတ္သားျခင္း၊ ရခိုင္ကိုကြ်န္ျပဳထားသူ ေနခ်ဲ႕အားလံုးကို ခါးခါး၊ သီးသီး၊ ျပတ္ျပတ္၊ သားသားဆန္႔က်င္ျခင္း။
(၃) သူကြ်န္မခံစိတ္ အေျပ႕အဝဟိျခင္း၊ ရခိုင္ႏိုင္ငံနန္႔ အမ်ိဳးသားလပ္လြတ္ရီးကို အျပတ္အသားလိုလားျခင္း။
အမွန္ပင္ ယင္းေခတ္က ေတာ္လွန္ရီးမွာ ေနခ်ဲ႕စနစ္ကိုကား ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ခကတ္ေတ၊ လပ္လြတ္ရီးတိုက္ေပြးအတြက္ အသက္ကိုပီးအပ္ျပီးေက အသက္ထက္ဆံုး တိုက္ခိုက္ခကတ္ေတ။
အဖရခိုင္လြပ္လတ္ရီး အတြက္ အသက္နန္႔သြီးကို ျမီၾကီးမွာ ပႏၷက္ေက်ာက္ျမိဳက္ခ်ျပီးေက ေတာ္လွန္တိုက္ခုိက္လားကတ္ေတ။
ယင္းေတာ္လွန္ရီး ေက်ာက္ျမိဳက္ကို အဆင့္ဆင့္ျမင့္တင္ျပီးေက ရခိုင္လြပ္လတ္ရီးကို တည္ေဆာက္ရဖို႔ပင္ျဖိဳက္ေတ။
ေဒအမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ရီ သမိုင္းအမြီဆက္ကို အဂုေခတ္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားတရပ္လံုးဆက္လက္ခံယူရဖို႔ပင္ျဖိဳက္ေတ။ ေယေက ငါရို႕ဇာလုပ္ဖို႔ေလးဆိုေက ေဒအမ်ိဳးသား ေတာ္လွန္ရီး သမိုင္းဆက္ကို ဆက္လက္တာဝန္ယူရဖို႔လို႔ ေျပာရဖို႕ပင္ျဖိဳက္ေတ။
(ဂ) ျဗိတိသွ်အိႏၵိယႏိုင္ငံဆိုေရ စီးပြားရီးစားက်က္ၾကီးကို ေဖြ႔ေစးျခင္း
AD. ၁၈၈၅မွာ ျဗိတိသွ်အရင္း သွ်င္ေနခ်ဲ႕ရို႕ ဗမာဘုရင္ သီေပါမင္းကို ဖမ္းဆီးလိုက္ျပီးေက သူ႕ပိုင္နက္အားလံုးကို သိမ္းယူလိုက္ေတ။
ယျပီးေက ရခိုင္၊ သွ်မ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ မြန္၊ ခ်င္း၊ ကယား၊ ဗမာ အားလံုးကို စုေပါင္းလိုက္ျပီးေက “ျဗိတိသွ်ဗားမား” လို႔ ေျပေနတစ္ခုေဖြ႔လိုက္ေတ။
ယင္းေျပေနကို ျဗိတိသွ်အိႏၵိ္ယထဲမွာ ေပါင္းစပ္ျပီးေက စီးပြားရီးစားက်က္ၾကီးတခုအျဖစ္ ေဖြ႔ေစးပိုက္လိုက္ေတ။
အရင္းသွ်င္ ေနခ်ဲ႕ရို႕ေရ ေရာက္ရာ အရပ္မွာ သူရို႕၏ စီးပြား၊ ႏိုင္ငံရီး၊ လူမ်ိဳးၾသဇာေညာင္းေအာင္ စိုက္ရီးအရ အႏိုင္တိုက္ခိုက္ျပီးေက အေကာင္အထည္ ေဖာ္လာကတ္ေတ၊ ယင္းပိုင္လုပ္လာလပ္စြာမွာ ႏိုင္ငံေငတိကို သူရို႕စိတ္ၾကိဳက္အတိုင္း ထင္ေရပိုင္ လူမဆန္ဘဲလုပ္ပိတ္ခကတ္ေတ၊ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ၏ ဆႏၵလံုးဝမပါပဲ သူရို႕အတြက္ (IC.သူရုိ႕၏ ကိုလိုနိေနခ်ဲ႕အက်ိဳးစီးပြား သက္သက္အတြက္) အဆင္ေျပပိုင္ လုပ္ပိုက္ခေကတ္ေတ၊ ျပင္သစ္ေနခ်ဲ႕ရို႕ေရ ဗိယက္နာမ္၊ လာအို၊ ကေမၻာဒီးယားရို႕ကို ေပါင္းခ်င္ပိုင္ေပါင္းလို စပ္ခ်င္ပိုင္စပ္ပိုက္ခကတ္ေတ၊ လူ႔သေဘာလူ႔ဆႏၵကို ဂရုစိုက္ရမွန္းကို သူရို႕ ဂရုစိုက္ခကတ္၊ ရခိုင္၊ သွ်မ္း၊ မြန္၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကယား၊ မြန္၊ ဗမာရို႕ကိုေလ့ ျဗိတ္တိသွ်ေနခ်ဲ႕ရိုက သူရို႕ေပါင္းခ်င္ပိုင္ေပါင္းလို႔ စပ္ခ်င္ပိုင္စပ္ပိတ္ခေရ။
တျခားကမၻာအာရပ္ရပ္မွာေလး သူရို႕ဆႏၵအရ ေပါင္းပိုက္ခစြာ၊ စပ္ပိုက္ခစြာတိအမ်ားၾကီးပင္ျဖိဳက္ေတ။
သူရို႕မာကား-သူရို႕အတြက္ ေငြရာအဓိကျဖိဳက္ေတ။ လူသိစြာသူရို႕အတြက္အဓိကမဟုတ္၊ တျခားလူမ်ိဳး လူစိုင္မမွီျဖိဳက္လားစြာ သူရို႕အတြက္ စိုင္းစားစရာမဟုတ္၊ သူရိုအတြက္လူက်င့္ဝတ္၊ လူ႔သိကၡာဆိုစြာ လူကိုလူခ်င္း ဂရုစိုက္ရေရဆိုစြာကိုနားမေလ။
နားေလေကေလး သူရို႕အတြက္အရာခပ္သမိးကား ေငြရာျဖိဳက္ေတ။
တေျပနန္႔တေျပ၊ တလူမ်ိဳးနန္႔တလူမ်ိဳး ေပါင္းစပ္လိုက္ေတဆိုစြာေရ သာမံကိစၥမဟုတ္၊ လူ႔အေဖြ႕အေစး၏ အျမင့္ဆံုးလုပ္ငန္း အထြဋ္အထိပ္ အက်ဆံုးလုပ္ငန္းျဖိဳက္ေတ။
ဂုပိုင္လူ႔ကိစၥၾကီးတခုကို လုပ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ သက္ဆိုင္ရာေျပသူရို႕၏ ဆႏၵ အေျပ႕အဝပါဖို႔လိုေရ။
ဂုပိုင္လူ႔ကိစၥၾကီးတခုကို လုပ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ သက္ဆိုင္ရာေျပသူရို႕၏ ဆႏၵ အေျပ႕အဝပါဖို႔လိုေရ။
လူမ်ိဳးအမ်ိဳးနန္႔တမ်ိဳး၊ တေျပနန္႔တေျပေပါင္းေစးဖို႔အတြက္ တံုရန္သူတိုက္ေပြးမွာ အခ်င္းခ်င္း၊ ေစးလံုးညီညြတ္ျပီးေက ေပါင္းေစလားခစြာမ်ိဳးဟိေရ။ တခါတခါ အမ်ိဳးသားစီးပြားရီးအရ ေပါင္းေစးစြာမာ ေျပသူဆႏၵ အေျပအဝပါေက တရားေရ၊ မွန္ကန္ေရ။
အတင္းအားဓမၼလုပ္ေက တိုက္ရိုက္ျဖိဳက္ျဖိဳက္၊ သြယ္ဝွိက္လို႔ျဖိဳက္ျဖိဳက္၊ လိမ္ေလက်လားျပီးေက လူမ်ိဳးတမ်ိဳးေတးကို ဗဟုိထားလို႔ ေပါင္းေစးခေက မတရား၊ မမွန္ကန္၊ ယင္းပိုင္ဆိုေက အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ရီးေရ မုခ်ေပၚေပါက္လာရဖို႔၊ အဂုျဗိတိသွ်အရင္းသွ်င္ ေနခ်ဲ႕ရို႕ေဖြ႔ေစးလိုက္ေတ ျဗိတ္သွ်- ဗားမားနန္႔၊ ျဗိတိသွ်- အိႏၵိယရို႕ၾကားမာ ရခိုင္ေရၾကားပ်ိဳက္ပါလားခေရ။
ယင္းပိုင္ စီးပြားရီးစားက်က္ ေဖြ႕ေစးရစြာေရ သူရို႕၏အုပ္ခ်ဳပ္ရီးအတြက္ ေငြကုန္သက္သာရီးျဖိဳက္ေတ။
ရခိုင္အက်ိဳးဆႏၵ လံုးဝမပါေက အားနန္႔ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္လားစြာရာျဖိဳက္ေတ။ လူသားဆႏၵကို လံုးဝျပဌာန္းခြင့္မျပဳဘဲနန္႔ သူရို႕ေခ်လွယ္ခ်င္ေရပိုင္ ခ်ယ္လွယ္လားခလို႔ ငါ့ရို႕အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ရီးႏွိမ္နင္းခံလားရေရ။
ဖရိုမရဲျဖိဳက္လားခရေရ။
(ဃ) ၁၉၃၇-ခု ျဗိတိသွ်- ဗားမားခြဲထုပ္ျခင္းနန္႔ မတ္(က္)မိုဟန္ ေနနမိတ္မ်ဥ္းေၾကာင္းသတ္မွတ္ျခင္း၊
ျဗိတိသွ်ဗားမားကို ျဗိတိသွ်အိႏၵိယနန္႔ တေပါင္းေတး ေဖြ႔ေစးထားေရအခါ ရခိုင္ သမိုင္းအဆက္ဆက္ သတ္မွတ္ထားခေရ။
ရခိုင္ေျပမွာ တစပ္ေတး၊ တျပင္ေတး ကူးလူးဆက္ဆံႏိုင္ခေရ။ ဗမာပေဒသရာဇ္ေနခ်ဲ႕ခ်ဳပ္ကိုင္ထားခေရ။
ရခိုင္ေျပတစိပ္တေဒသနန္႔ ျဗိတိသွ်အရင္းသွ်င္ ေနခ်ဲ႔ရို႕ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေရ အစိပ္အပိုင္းရို႕မာ ဆိုခေရအတိုင္း တစပ္ေတး ကူးလူးလားလာႏိုင္ခေရ၊ ၁၉၃၅-ခု ျဗိတိသွ်-ဗားမားကို ေခြးထုတ္ဖို႔ ဥပေဒအတည္ျဖိဳက္ေတ။
၁၉၃၄-ခုမွာ ယင္းဥပေဒအရ ျဗိတိသွ်ဗားမားလို႔ သီးျခားကိုလိုနိတခုအျဖိဳက္ ျဗိတ္သွ် အင္ပါယာမွာ ရပ္တည္ခြင့္ရလာေရ။
ယင္းအတြက္နန္႔ သီးျခားေနနိမိတ္ သတ္မွတ္လာရေရ။
“မတ္(က္) မိုဟန္” ဆိုေရ ျဗိတိသွ်လူမ်ိဳးတစ္ဦးက အစိုးရအမိအတိုင္း ေနနိမိတ္မ်ဥ္းေၾကာင္းကို ရီးဆြဲလီေရအခါ ျဗိတိသွ်ဗားမား ေနနိမိတ္ကို အဂုလယ္ဟိ ေနနမိတ္အနိုင္း နတ္ျမိဳက္အလယ္က မ်ဥ္းခြဲလီေရ။
ယင္းအတြက္တာနန္႔ ရခိုင္ေျပမွာထက္ျခမ္းအစိပ္ခံလီရေရ။
ဗမာေနခ်ဲ႕ သိမ္းပုိက္ခေရအပိုင္းကို ျဗိတိသွ်ဗားမားအထဲမွာ ေထ့လိုက္ေတ။ ေတာင္ခြင္ခရိုင္ သံေတြးခရိုင္၊ ေက်ာ္ျဖဴခရိုင္၊ စိုက္ေတြခရိုင္၊ ရခိုင္ေတာင္ရိုးေဒသရို႕မာ ဆိုခေရအတိုင္း ျဗိတိသွ် ဗားမားထဲမွာ ပါလားခေရ။
ဘဂၤါ ၁၂ ျမိဳ႕၊ ဗိုလ္မင္းေထာင္၊ သက္ေထာင္၊ ဖလံေထာင္၊ ျမံဳေထာင္ရို႕ကို ျဗိတိသွ်အိႏၵိယမာ ေထ့ပိုက္လိုက္ေတ။
အဂုပိုင္ရခုိင္ေျပ ထက္ျခမ္း အစိပ္ခံရလိုက္ေတအခါမွာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမေထရ္၊ တရားသူၾကီးဦးေမေအာင္၊ ဦးစိန္လွေအာင္၊ ဆာရ္ေပၚထြန္း၊ ဆာရ္ထြန္းေအာင္ေက်ာ္၊ ေဒါက္တာစံေရႊေအာင္၊ နန္႔တကြ ရခိုင္မ်ိဳးခ်စ္၊ ေျပခ်စ္၊ ရဟန္းပုဂၢိဳလ္၊ လူပုဂၢိဳလ္ရို႕၊ ယင္းေခတ္က ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခေရ ႏိုင္ငံရီးအေဖြ႔အေစးအသီးသီးရို႕ မကန္႔မကြက္ဘဲ နိခစြာကား၊ တိုက္ေပြးမဝင္ဘဲနိခစြာကား၊ ငါ့ရို႕ရခိုင္ေျပအမ်ိဳးသားအတြက္ ေကာင္းေကာင္းရွက္ဖို႔ေကာင္းေရ။
ရခိုင္သမိုင္းဆက္ကို မ်က္ကြယ္ျပဳရာက်ေရ။
ဇာပင္ျဖိဳက္ျဖိဳက္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ၏ သက္ဆိုင္ေရေနနိမိတ္မ်ဥ္းေၾကာင္းေရ၊ ယင္းအမ်ိဳးသားရို႕၏ လက္ထဲမွာပင္ဟိနိေရ။
ယင္းအမ်ိဳးသားရို႕၏ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္၊ ေျပခ်စ္စိတ္၊ သတၱိ၊ ဇြဲ၊ လံုးလ၊ ဝိရိယအေပၚမာေတနိေရ။
No comments:
Post a Comment